ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಇತಿಹಾಸ ಗೊತ್ತೆ..?

ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಅರ್ಥ ಅಫ್ಘನ್ನರ ನಾಡು ಎಂದರ್ಥ. ಪಷ್ತೂನರು ಈ ಹೆಸರನಿಂದ ತಮ್ಮನ್ನು ಕರೆದುಕೊಂಡರು. ಅಫ್ಘನ್ ಎಂಬ ಪದ “ಹುದೂದ್ ಅಲ್ ಆಲಂ” ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಕ್ರಿ.ಶ. 982 ರಲ್ಲಿ ಕಾಣಬರುತ್ತದೆ. ಪರ್ಷಿಯನ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ “ಸ್ತಾನ” ಎಂದರೆ “ದೇಶ” ಅಥವಾ “ನಾಡು” ಎಂದರ್ಥ. ಬ್ರಿಟಿಷರ ಪ್ರಕಾರ ಇರಾನ್ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ನಡುವೆ ಚಾಚಿದ್ದ ಪ್ರದೇಶ ಅಫ್ಘನ್ನರ ನಾಡು.

# ಭೌಗೋಳಿಕ ಅಂಶಗಳು :
ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಪ್ರಾಚ್ಯದ ನಡುವೆಯಿದ್ದು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾದ ಭಾಗವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ಗಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ದಕ್ಷಿಣ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನವಿದೆ. ವಿವಾದಿತ ಕಾಶ್ಮೀರಕ್ಕೂ ಹಬ್ಬಿರುವ ಗಡಿ ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಇರಾನ್, ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ತುರ್ಕ್‌ಮೆನಿಸ್ತಾನ, ಉಜ್ಬೇಕಿಸ್ತಾನ, ಮತ್ತು ತಾಜಿಕಿಸ್ತಾನ, ಹಾಗೂ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಚೀನಿ ಜನರ ಗಣರಾಜ್ಯಗಳಿವೆ.

ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನವು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಅಫಘಾನಿಸ್ತಾನ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಇದು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ನೆಲಮಾಳಿಗೆಯ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿದೆ. ಅದರ ಭೂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಮೂರರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಭಾಗವು ಒರಟಾದ ಮತ್ತು ಪರ್ವತಮಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ದೇಶದ ಬಹುಪಾಲು ಜನಸಂಖ್ಯೆ ವಿರಳವಾಗಿದೆ.

# ಭೂಗೋಳ ಮತ್ತು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಹವಾಮಾನ
ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಭೂಪ್ರದೇಶದ ಮೂರನೇ ಎರಡರಷ್ಟು ಭಾಗವು ಒರಟಾದ ಪರ್ವತಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ನೈಋತ್ಯ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಬಯಲು ಮತ್ತು ಕಣಿವೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಕಣಿವೆಗಳು ಅದರ ಅತ್ಯಂತ ಜನನಿಬಿಡ ಪ್ರದೇಶಗಳಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ದೇಶದ ಕೃಷಿ ಬಹುತೇಕ ಇಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಹವಾಮಾನವು ಅರೆಯಾರಿಡ್ಗೆ ಶುಷ್ಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಬಿಸಿಯಾದ ಬೇಸಿಗೆ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಶೀತವಾದ ಚಳಿಗಾಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
* ಜನಸಂಖ್ಯೆ: 28,395,716 (ಜುಲೈ 2009 ಅಂದಾಜು)
* ರಾಜಧಾನಿ: ಕಾಬುಲ್
* ಪ್ರದೇಶ: 251,827 ಚದರ ಮೈಲುಗಳು (652,230 ಚದರ ಕಿಮೀ)
* ಗಡಿ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು: ಚೀನಾ , ಇರಾನ್, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ, ತಜಾಕಿಸ್ತಾನ್, ತುರ್ಕಮೆನಿಸ್ತಾನ್ ಮತ್ತು ಉಜ್ಬೇಕಿಸ್ತಾನ್
* ಗರಿಷ್ಠ ಪಾಯಿಂಟ್: ನೊಶಕ್ 24,557 ಅಡಿಗಳು (7,485 ಮೀ)
* ಕಡಿಮೆ ಪಾಯಿಂಟ್: 846 ಅಡಿ (258 ಮೀ) ನಲ್ಲಿ ಅಮು ದರಿಯಾ

# ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಇತಿಹಾಸ : 
ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ಥಾನ ಒಮ್ಮೆ ಪುರಾತನ ಪರ್ಷಿಯನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು ಆದರೆ 328 BCE ಯಲ್ಲಿ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಅರಬ್ ಜನರು ಆ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿದ ನಂತರ 7 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮವು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸಿತು. 13 ನೇ ಶತಮಾನದವರೆಗೆ ಗೆಂಘಿಸ್ ಖಾನ್ ಮತ್ತು ಮಂಗೋಲ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಆ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿದಾಗ ಹಲವಾರು ವಿಭಿನ್ನ ಗುಂಪುಗಳು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಚಲಾಯಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದವು.

ಅಹ್ಮದ್ ಶಾ ದುರಾನಿ ಇಂದಿನ ಅಫಘಾನಿಸ್ತಾನವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದಾಗ 1747 ರವರೆಗೆ ಮಂಗೋಲರು ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಿದರು. 19 ನೇ ಶತಮಾನದ ವೇಳೆಗೆ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಏಷ್ಯಾದ ಉಪಖಂಡಕ್ಕೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದಾಗ ಯುರೋಪಿಯನ್ನರು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು 1839 ಮತ್ತು 1878 ರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಆಂಗ್ಲೋ-ಆಫ್ಘಾನ್ ಯುದ್ಧಗಳು ಇದ್ದವು. ಎರಡನೇ ಯುದ್ಧದ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅಮೀರ್ ಅಬ್ದುರ್ ರಹಮಾನ್ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಪಡೆದರು ಆದರೆ ಬ್ರಿಟೀಷರು ಇನ್ನೂ ವಿದೇಶ ವ್ಯವಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದರು.

1919 ರಲ್ಲಿ, ಅಬ್ದುರ್ ರಹಮಾನ್ ಮೊಮ್ಮಗ, ಅಮಾನುಲ್ಲಾ ಅವರು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಭಾರತವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿದ ನಂತರ ಮೂರನೇ ಆಂಗ್ಲೋ-ಆಫ್ಘಾನ್ ಯುದ್ಧ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಯುದ್ಧ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಕೆಲವೇ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಆಗಸ್ಟ್ 19, 1919 ರಂದು ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಮತ್ತು ಅಫಘಾನ್ ರವಲ್ಪಿಂಡಿ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು ಮತ್ತು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ಥಾನ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಯಿತು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರ, ಅಮಾನುಲ್ಲಾ ಅವರು ಅಫಘಾನಿಸ್ತಾನವನ್ನು ವಿಶ್ವದ ವ್ಯವಹಾರಗಳಿಗೆ ಆಧುನಿಕಗೊಳಿಸುವ ಮತ್ತು ಸಂಯೋಜಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು.

1953 ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾದ, ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ಥಾನವು ಹಿಂದಿನ ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟದೊಂದಿಗೆ ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ ನಿಕಟವಾಗಿ ಜೋಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. 1979 ರಲ್ಲಿ, ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟವು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿತು ಮತ್ತು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಗುಂಪನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು ಮತ್ತು 1989 ರವರೆಗೂ ಅದರ ಮಿಲಿಟರಿ ಆಕ್ರಮಣವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿತು.

1992 ರಲ್ಲಿ, ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ ಸೋವಿಯತ್ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಅದರ ಮುಜಾಹಿದೀನ್ ಗೆರಿಲ್ಲಾ ಹೋರಾಟಗಾರರೊಂದಿಗೆ ಉರುಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಕಾಬುಲ್ ಅನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅದೇ ವರ್ಷ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಜಿಹಾದ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಅದಾದ ಕೆಲವೇ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಮುಜಾಹಿದೀನ್ ಜನಾಂಗೀಯ ಘರ್ಷಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. 1996 ರಲ್ಲಿ, ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ತರಲು ತಾಲಿಬಾನ್ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿ ಏರಿತು. ಹೇಗಾದರೂ, ತಾಲಿಬಾನ್ ದೇಶದ ಮೇಲೆ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಆಡಳಿತ ಹೇರಿತು ಇದು 2001 ರವರೆಗೆ ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು.

ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ತಾಲಿಬಾನ್ ತನ್ನ ಜನರಿಂದ ಅನೇಕ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಪಡೆದು 2001 ರ ಸೆಪ್ಟಂಬರ್ 11 ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ದಾಳಿಯ ನಂತರ ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು, ಏಕೆಂದರೆ ಒಸಾಮಾ ಬಿನ್ ಲಾಡೆನ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಅಲ್-ಖೈದಾ ಸದಸ್ಯರು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಉಳಿಯಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಿದರು. ನವೆಂಬರ್ 2001 ರಲ್ಲಿ, ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಸೇನಾ ಆಕ್ರಮಣದ ನಂತರ, ತಾಲಿಬಾನ್ ಕುಸಿಯಿತು ಮತ್ತು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಅಧಿಕೃತ ನಿಯಂತ್ರಣ ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು.

2004 ರಲ್ಲಿ, ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನವು ತನ್ನ ಮೊದಲ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಚುನಾವಣೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು ಮತ್ತು ಹಮೀದ್ ಕರ್ಜಾಯ್ ಚುನಾವಣೆಯ ಮೂಲಕ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಮೊದಲ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದರು.

# ಪುರಾತತ್ವ ಇತಿಹಾಸ : 
ಪುರಾತತ್ವ ಸಾಕ್ಷಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವ ಮನುಜರು 50,000 ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಿಂದೆ ಜೀವಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆಂದು ತಿಳಿದು ಬಂದಿದೆ. ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಯೂರೋಪ್ ನಾಗರಿಕತೆಗಳ ಸಂಗಮ ಸ್ಥಳವಾಗಿತ್ತು. ಆರ್ಯನ್ನರ ನಾಡಾಗಿದ್ದ ಇದು ಪರ್ಷಿಯನ್ನರು, ಗ್ರೀಕರು, ಮೌರ್ಯರು, ಕುಶಾನರು, ಅರಬರು, ಮಂಗೋಲರು, ತುರ್ಕರು, ಬ್ರಿಟಿಷರು, ರಷ್ಯನ್ನರು, ಹಾಗೂ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಅಮೆರಿಕನ್ನರ ದಾಳಿಗೆ ಒಳಗಾಗಿದೆ. ಕೆಲವು ಅಫ್ಘನ್ ದೊರೆಗಳು ನೆರೆ ಹೊರೆಯ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ದಂಡೆತ್ತಿ ಹೋಗಿದ್ದಾರೆ.
ಕ್ರಿ.ಪೂ. 2000ದಿಂದ 1200 ತನಕ ಆರ್ಯನ್ನರು ಇಂದಿನ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ, ಇರಾನ್, ತುರ್ಕ್‌ಮೇನಿಸ್ತಾನ, ಉಜ್ಬೇಕಿಸ್ತಾನ, ತಾಜಿಕಿಸ್ತಾನ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಇತರ ಹಲವೆಡೆಗಳಲ್ಲಿ “ಆರ್ಯಾನ” ಎಂಬ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಕಟ್ಟಿದರು. ಪಾರಸಿ ಮತವು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಕ್ರಿ.ಪೂ. 1800 ರಿಂದ 800 ರ ನಡುವೆ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಯಿತು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಕ್ರಿ.ಪೂ. 6ನೇ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಪರ್ಷಿಯನ್ ದೊರೆಗಳು ಪರ್ಷಿಯಾವನ್ನು ಗ್ರೀಕ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಗಡಿಗೆ ಹೊಂದಿಸಿದರು.

ಕ್ರಿ.ಪೂ. 330ರಲ್ಲಿ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿ ಅವನ ನಂತರ ಮೌರ್ಯರು ಆಕ್ರಮಿಸಿ ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮವನ್ನು ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು. ಇವರ ನಂತರ ಕುಶಾನರು ರಾಜ್ಯ ವಿಸ್ತರಿಸಿ ಬೌದ್ಧ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ತಂದರು. ಕುಶಾನರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ ಸಸ್ಸಾನಿಯರು 7ನೇ ಶತಮಾನದ ತನಕ ಆಳಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ಅರಬರಿಗೆ ಸೋತರು.ಅರಬರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ಜನರನ್ನು ಇಸ್ಲಾಂ ಮತಕ್ಕೆ ಧರ್ಮಾಂತರಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಕ್ರಿ.ಶ. 10-12ನೇ ಶತಮಾನದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ತುರ್ಕ ರಾಜನಾದ ಮಹಮೂದ್ ಘಜ್ನವಿ ಘಜ್ನವಿ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದನು. ನಂತರ 11-12ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ತಾಜಿಕ್ ದೊರೆಯಾದ ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಘೋರಿ, ಘೋರಿ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ದೆಹಲಿ ಸುಲ್ತಾನಿಕೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಮುಂದಾದನು.

1219ರಲ್ಲಿ ಮಂಗೋಲ ರಾಜನಾದ ಜೆಂಘಿಸ್ ಖಾನ್ ದಂಡೆತ್ತಿ ಬಂದು ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಧ್ವಂಸಗೊಳಿಸಿದನು. ನಂತರ ಮಂಗೋಲರ ಆಳ್ವಿಕೆಯನ್ನು ತೈಮೂರನು ಕೇಂದ್ರ ಏಷ್ಯಾದಿಂದ ಮುಂದುವರೆಸಿದನು. 1504ರಲ್ಲಿ ಇವರಿಬ್ಬರ ಸಂತತಿಯಾದ ಬಾಬರ್, ಮುಘಲ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ ಕಾಬುಲ್ ನಗರವನ್ನು ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದನು.1738ರಲ್ಲಿ ಪರ್ಷಿಯಾದ ದೊರೆಯಾದ ನಾದಿರ್ ಷಾ ಕಂದಹಾರ್, ಕಾಬುಲ್, ಮತ್ತು ಲಾಹೋರ್ ನಗರಗಳನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿದನು. ಜೂನ್ 19, 1747ರಂದು ನಾದಿರ್ ಷಾನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲಾಯಿತು. ಇದರ ನಂತರ ಅವನ ಪಷ್ಟೂನ್ ಸೇನಾಪತಿ ಅಹ್ಮದ್ ಷಾ ದುರಾನಿಯನ್ನು ರಾಜನನ್ನಾಗಿ ಆರಿಸಲಾಯಿತು. 1751ರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅಹ್ಮದ್ ಷಾ ಇಂದಿನ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ, ಇರಾನ್ ದೇಶದ ಖೊರಾಸಾನ್ ಪ್ರದೇಶ, ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ದೆಹಲಿಯನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿದ್ದನು.

# ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಪ್ರಥಮ ದೊರೆ ಅಹ್ಮದ್ ಷಾ ದುರಾನಿ
19ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಹಿಡಿತ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಬ್ರಿಟಿಷರು 1919ರಲ್ಲಿ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಕೊಡುವಾಗ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನವನ್ನು ಜನಾಂಗೀಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಿಭಜಿಸಿ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾರತ ಮತ್ತು ನಂತರ ಪಾಕಿಸ್ತಾನಗಳ ನಡುವೆ ವೈರಸ್ಯ ಬೆಳೆಯಲು ಕಾರಣರಾದರು.

# ಆಧುನಿಕ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ರಾಜಕೀಯ ಬೆಳವಣಿಗೆ :
ಆಧುನಿಕ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ರಾಜಕೀಯ ಇತಿಹಾಸವು 18 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಹೊಟಾಕ್ ಮತ್ತು ದುರಾನಿ ರಾಜವಂಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು, ಅಹ್ಮದ್ ಷಾ ಅಬ್ದಾಲಿಯನ್ನು ರಾಜ್ಯದ ಸ್ಥಾಪಕರಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಯಿತು. 19 ನೇ ಶತಮಾನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾರತ ಮತ್ತು ರಷ್ಯಾದ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ನಡುವಿನ “ಗ್ರೇಟ್ ಗೇಮ್” ನಲ್ಲಿ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನವು ಬಫರ್ ರಾಜ್ಯವಾಯಿತು. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾರತದೊಂದಿಗಿನ ಅದರ ಗಡಿ, ಡುರಾಂಡ್ ಲೈನ್ 1893 ರಲ್ಲಿ ರೂಪುಗೊಂಡಿತು ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಅಫಘಾನ್ ಸರ್ಕಾರವು ಗುರುತಿಸಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಇದು 1947 ರಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪಡೆದ ನಂತರ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಬಿಗಡಾಯಿಸಿತು. 1919 ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಮೂರನೇ ಆಂಗ್ಲೋ-ಅಫಘಾನ್ ಯುದ್ಧದ ನಂತರ ದೇಶ ವಿದೇಶಿ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಮುಕ್ತವಾಗಿತ್ತು, ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಅಮಾನುಲ್ಲಾ ಖಾನ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವವಾಯಿತು. ಸುಮಾರು 50 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಜಹೀರ್ ಷಾ ಅವರನ್ನು ಉರುಳಿಸಿ ಗಣರಾಜ್ಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. 1978 ರಲ್ಲಿ, ಎರಡನೇ ದಂಗೆಯ ನಂತರ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನವು ಮೊದಲು ಸಮಾಜವಾದಿ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಯಿತು ಮತ್ತು ನಂತರ ಸೋವಿಯತ್ ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ಪ್ರದೇಶವಾಯಿತು. ಇದು 1980 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಮುಜಾಹಿದ್ದೀನ್ ಬಂಡುಕೋರರ ವಿರುದ್ಧ ಸೋವಿಯತ್-ಅಫಘಾನ್ ಯುದ್ಧವನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿತು.

1996 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಬಹುಪಾಲು ಭಾಗವನ್ನು ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಮೂಲಭೂತವಾದಿ ಗುಂಪು ತಾಲಿಬಾನ್ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು, ಅವರು ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ನಿರಂಕುಶ ಪ್ರಭುತ್ವವಾಗಿ ಆಳಿದರು. 9/11 ದಾಳಿಯ ನಂತರ, ಯುಎಸ್ ಮತ್ತು ಅದರ ಮಿತ್ರರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪವು ತಾಲಿಬಾನ್ ಅನ್ನು ಬಲದಿಂದ ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕಿತು, ಮತ್ತು ಹೊಸ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಚುನಾಯಿತವಾದ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು, ಆದರೆ ತಾಲಿಬಾನ್ ಇನ್ನೂ ದೇಶದ ಮಹತ್ವದ ಭಾಗವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನವು ಏಕೀಕೃತ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಗಣರಾಜ್ಯವಾಗಿದೆ. ದೇಶದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟದ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ, ಬಡತನ, ಮಕ್ಕಳ ಅಪೌಷ್ಟಿಕತೆ ಮತ್ತು ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರವಿದೆ.ಇದು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆ, ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಸಹಕಾರ ಸಂಸ್ಥೆ, 77 ರ ಗುಂಪು, ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಕಾರ ಸಂಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಅಲಿಪ್ತ ಚಳವಳಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಷ್ಟ್ರ.

ಡಿಸೆಂಬರ್ 2001 ರಲ್ಲಿ, ತಾಲಿಬಾನ್ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಉರುಳಿಸಿದ ನಂತರ, ಹಮೀದ್ ಕರ್ಜೈ ನೇತೃತ್ವದ ಅಫಘಾನ್ ಮಧ್ಯಂತರ ಆಡಳಿತವನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು. ಕರ್ಜೈ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಮೂಲಭೂತ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಯುಎನ್ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ಅಸಿಸ್ಟೆನ್ಸ್ ಫೋರ್ಸ್ (ಐಎಸ್ಎಎಫ್) ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. ಈ ಮಧ್ಯೆ ತಾಲಿಬಾನ್ ಪಡೆಗಳು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದೊಳಗೆ ಮತ್ತೆ ಗುಂಪುಗೂಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದವು, ಆದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮ್ಮಿಶ್ರ ಪಡೆಗಳು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ಯುದ್ಧ-ಹಾನಿಗೊಳಗಾದ ದೇಶವನ್ನು ಪುನರ್ನಿರ್ಮಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದವು.

ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ಪತನಗೊಂಡ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ನಂತರ, ತಾಲಿಬಾನ್ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಮೇಲೆ ಹಿಡಿತ ಸಾಧಿಸಲು ದಂಗೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಮುಂದಿನ ದಶಕದಲ್ಲಿ, ಐಎಸ್ಎಎಫ್ ಮತ್ತು ಅಫಘಾನ್ ಪಡೆಗಳು ತಾಲಿಬಾನ್ ವಿರುದ್ಧ ಅನೇಕ ಆಕ್ರಮಣಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದವು, ಆದರೆ ಅವರನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸೋಲಿಸುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದವು. ವಿದೇಶಿ ಹೂಡಿಕೆಯ ಕೊರತೆ, ಸರ್ಕಾರದ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ಮತ್ತು ತಾಲಿಬಾನ್ ಬಂಡಾಯದಿಂದಾಗಿ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನವು ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಬಡ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. [3]
ಏತನ್ಮಧ್ಯೆ, ಅಫಘಾನ್ ಸರ್ಕಾರವು ಕೆಲವು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ರಚನೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು, ಮತ್ತು ದೇಶವು ತನ್ನ ಹೆಸರನ್ನು ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಿತು. ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕತೆ, ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು ಕೃಷಿಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ವಿದೇಶಿ ದಾನಿ ದೇಶಗಳ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗೆ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದವು. ಐಎಸ್ಎಎಫ್ ಪಡೆಗಳು ಅಫಘಾನ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತಾ ಪಡೆಗಳಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದವು. 2002 ರ ನಂತರ, ಸುಮಾರು ಐದು ಮಿಲಿಯನ್ ಆಫ್ಘನ್ನರನ್ನು ವಾಪಸ್ ಕಳುಹಿಸಲಾಯಿತು.

2009 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ತಾಲಿಬಾನ್ ನೇತೃತ್ವದ ನೆರಳು ಸರ್ಕಾರ ದೇಶದ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ರೂಪುಗೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. 2010 ರಲ್ಲಿ, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಕರ್ಜೈ ತಾಲಿಬಾನ್ ನಾಯಕರೊಂದಿಗೆ ಶಾಂತಿ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು, ಆದರೆ 2015 ರ ಮಧ್ಯಭಾಗದವರೆಗೆ ತಾಲಿಬಾನ್ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನಾಯಕ ಶಾಂತಿ ಮಾತುಕತೆಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದಾಗ ಬಂಡಾಯ ಗುಂಪು ಹಾಜರಾಗಲು ನಿರಾಕರಿಸಿತು.

ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2014 ರಲ್ಲಿ ಅಶ್ರಫ್ ಘನಿ ಅವರು 2014 ರ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಚುನಾವಣೆಯ ನಂತರ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕವಾಗಿ ದೇಶ ವರ್ಗಾವಣೆಯಾಯಿತು. 28 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2014 ರಂದು, ನ್ಯಾಟೋ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಐಎಸ್ಎಎಫ್ ಯುದ್ಧ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿತು ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣ ಭದ್ರತಾ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಅಫಘಾನ್ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಿತು. ನ್ಯಾಟೋ ನೇತೃತ್ವದ ಆಪರೇಷನ್ ರೆಸಲ್ಯೂಟ್ ಸಪೋರ್ಟ್ ಐಎಸ್ಎಎಫ್ನ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಅದೇ ದಿನ ರೂಪುಗೊಂಡಿತು. ಅಫ್ಘಾನ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಪಡೆಗಳಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡಲು ಮತ್ತು ಸಲಹೆ ನೀಡಲು ಮತ್ತು ತಾಲಿಬಾನ್ ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಸಾವಿರಾರು ನ್ಯಾಟೋ ಪಡೆಗಳು ದೇಶದಲ್ಲಿಯೇ ಇದ್ದವು. 2015 ರಲ್ಲಿ “2001 ರಿಂದ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 147,000 ಜನರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟವರಲ್ಲಿ 38,000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ನಾಗರಿಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ”. ಬಾಡಿ ಕೌಂಟ್ ಎಂಬ ವರದಿಯು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಪಕ್ಷಗಳ ಕೈಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಘರ್ಷಣೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ 106,000-170,000 ನಾಗರಿಕರನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದೆ.

# ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆಗಳು :
ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆಗಳು ದರಿಯಾ ಮತ್ತು ಪಾಷ್ಟೋ, ಇವೆರಡೂ ಇರಾನಿನ ಉಪ-ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಇಂಡೋ-ಯುರೋಪಿಯನ್ ಭಾಷೆಗಳು. ಬರೆದ ಡರಿ ಮತ್ತು ಪಾಷ್ಟೋ ಎರಡೂ ಮಾರ್ಪಡಿಸಿದ ಅರೆಬಿಕ್ ಲಿಪಿಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.ಇತರೆ ಅಫಘಾನ್ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಝರಾಗಿ, ಉಜ್ಬೆಕ್, ಮತ್ತು ತುರ್ಕಮೆನ್ ಸೇರಿವೆ. Dari ಎಂಬುದು ಪರ್ಷಿಯನ್ ಭಾಷೆಯ ಅಫಘಾನ್ ಉಪಭಾಷೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಉರಾನ್ ಮತ್ತು ಉಚ್ಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ, ಇರಾನಿಯದ ಡೇರಿಯನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಇಬ್ಬರೂ ಪರಸ್ಪರ ಗ್ರಹಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ. ಸುಮಾರು 33 ಪ್ರತಿಶತ ಅಫಘಾನಿಗಳು ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಭಾಷೆಯಾಗಿ ಡೇರಿಯನ್ನು ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ.  ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಸುಮಾರು 40 ಪ್ರತಿಶತ ಜನರು ಪಶ್ತೂನ್ ಬುಡಕಟ್ಟು ಭಾಷೆಯಾದ ಪಾಷ್ಟೋ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಪಶ್ಚಿಮ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಪಶ್ತೂನ್ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಮಾತನಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

# ಧರ್ಮ :
ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಬಹುಪಾಲು ಜನರು ಮುಸ್ಲಿಮರು, ಸುಮಾರು 99 ಪ್ರತಿಶತ. ಸುಮಾರು 80 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ಸುನ್ನಿ ಮತ್ತು 19 ಪ್ರತಿಶತ ಶಿಯಾ. ಅಂತಿಮ ಒಂದು ಶೇಕಡಾ 20,000 ಬಹಾಯಿಗಳು, 3,000-5,000 ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ನರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಕೇವಲ ಒಂದು ಬುಖರಾನ್ ಯಹೂದಿ ವ್ಯಕ್ತಿ, ಜಬ್ಲೋನ್ ಸಿಮಿಂಟೋವ್ 2005 ರಲ್ಲಿ ಉಳಿದರು. 1979 ರಲ್ಲಿ ಸೋವಿಯೆತ್ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿದಾಗ ಯಹೂದಿ ಸಮುದಾಯದ ಎಲ್ಲ ಸದಸ್ಯರು ಪಲಾಯನ ಮಾಡಿದರು.

1980 ರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯಭಾಗದವರೆಗೆ, ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನವು 30,000 ರಿಂದ 150,000 ಹಿಂದೂಗಳು ಮತ್ತು ಸಿಖ್ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ತಾಲಿಬಾನ್ ಆಡಳಿತದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರು ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಹೊರಬಂದಾಗ ಹಳದಿ ಬ್ಯಾಡ್ಜ್ಗಳನ್ನು ಧರಿಸಬೇಕಾಯಿತು, ಮತ್ತು ಹಿಂದೂ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್-ಶೈಲಿಯ ಹೈಜಾಬ್ ಧರಿಸಬೇಕಾಯಿತು. ಇಂದು ಕೆಲವು ಹಿಂದೂಗಳು ಮಾತ್ರ ಉಳಿದಿದ್ದಾರೆ.

# ಇತ್ತೀಚಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆ :
20 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಅಮೆರಿಕಾ ತನ್ನ ಸೇನೆಯನ್ನು ವಾಪರ್ ಕರೆಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನಿರ್ಧರಿಸ ಕೆಲ ದಿನಗಳಲ್ಲೇ ತಾಲಿಬಾನ್ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನವನ್ನು ತನ್ನ ವಶಕ್ಕೆ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳೂಲು ಆರಂಭಿಸಿತು. ಯಾರೂ ನಿರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅತೀ ಕಡಿಮೆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತಾಲಿಬಾನ್ ಉಗ್ರರು ಇಡೀ ಅಫ್ಘಾಅನಿಸ್ತಾನವನ್ನೇ ತಮ್ಮ ವಶಕ್ಕೆ ಪಡೆದುಕೊಂಡರು. ಉಗ್ರರ ಅಟ್ಟಹಾಸಕ್ಕೆ ಹೆದರಿದ ಅಲ್ಲಿನ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಅಶ್ರಫ್ ಘನಿ ಯುಎಇ ಗೆ ಓಡಿ ಹೋದ ನಂತರ ತಾಲಿಬಾನ್ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತನ್ನ ವಶಕ್ಕೆ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು,. ತಾಲಿಬಾನಿಗೆಳಿಗೆ ಹೆದರಿದ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿದ್ದ ವಿವಿಧ ದೇಶದ ರಾಜಧೂತರು, ಪ್ರಜೆಗಳು ತಮ್ಮ ದೇಶಕ್ಕೆ ವಾಪಸ್ ಕರೆಸಿಕೊಂಡವು, ಸದ್ಯದಲ್ಲೇ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ತಾಲಿಬಾನ್ ಹೊಸ ಸರ್ಕಾರ ರಚಿಸುವುದಾಗಿ ಘೋಷಣೆ ಮಾಡಿದೆ. ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ 20 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಮತ್ತೆ ಮುನ್ನೆಲೆಗೆ ಬಂದ ತಾಲಿಬಾನಿಗಳಿಂದ ಇಡೀ ವಿಶ್ವವೇ ಆತಂಕಕ್ಕೊಳಗಾಗಿದೆ. ಕಟ್ಟಾ ಇಸ್ಲಾಂ ವಾದಿಗಳಾದ ತಾಲಿಬಾನಿಗಳು ಅಲ್ಲಿನ ಮಕ್ಕಳು ಮಹಿಳೆಯರ ಮೇಲೆ ದೌರ್ಜನ್ಯ ಎಸಗಲು ಆರಂಭಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಮತಾಂಧ ಉಗ್ರರು ಈಗ ಇಡೀ ವಿಶ್ವದ ಆತಂಕಕ್ಕೆ ಕಾರಣರಾಗಿದ್ದಾರೆ.