ಭಾರತದ ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರ ಪಟ್ಟಿ
✦ ಸೇನೆಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರನ್ನು ಯಾರು ನೇಮಕ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ..?
ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು ನೇಮಿಸುತ್ತಾರೆ. ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು ಭಾರತದ ರಕ್ಷಣಾ ಪಡೆಗಳ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ಕಮಾಂಡರ್ ಆಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಪಡೆಗಳ ಉನ್ನತ ಹುದ್ದೆಗಳ ಎಲ್ಲಾ ನೇಮಕಾತಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವರು.
ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಈ ನೇಮಕಾತಿಯನ್ನು ಹಿರಿತನ ಮತ್ತು ವಯಸ್ಸಿನ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಹಿರಿತನ ಹೊಂದಿರುವವರನ್ನು ನೇಮಿಸಿದ ನಿದರ್ಶನಗಳಿವೆ. 2016 ರಲ್ಲಿ ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ ಪ್ರವೀಣ್ ಬಕ್ಷಿ ಅವರ ಹಿರಿತನವನ್ನು ತೊರೆದು ಹೊಸ ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ ಜನರಲ್ ಬಿಪಿನ್ ರಾವತ್ ಅವರನ್ನು ನೇಮಕ ಮಾಡುವಾಗ ಅಂತಹ ಒಂದು ನಿದರ್ಶನವು ಉದ್ಭವಿಸಿತ್ತು.
1955ರ ಮೊದಲು, ಚೀರ್ಫ್ ಆಫ್ ಆರ್ಮಿ ಸ್ಟಾಫ್ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ಕಮಾಂಡರ್-ಇನ್-ಚೀಫ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಹೊಸದಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಚೀಫ್ ಆಫ್ ಆರ್ಮಿ ಸ್ಟಾಫ್ ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ ಉಪೇಂದ್ರ ದ್ವಿವೇದಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಭಾರತವು ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಒಟ್ಟು 33 ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರನ್ನು ನೇಮಕ ಮಾಡಿದೆ.
✦ ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿ :
ಸೇನಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರನ್ನು ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಗೆ ನೇಮಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅವರು ಅರವತ್ತೆರಡು ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿವೃತ್ತರಾಗಬೇಕು, ಅಥವಾ ಯಾವುದು ಮೊದಲು ಬರುತ್ತದೆ ಆಗ ನಿವೃತ್ತರಾಗಬೇಕು. ಆದಾಗ್ಯೂ ಭಾರತದ ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಜನರಲ್ ಕೋದಂಡೇರ ಸುಬಯ್ಯ ತಿಮ್ಮಯ್ಯ ಅವರು ಸುದೀರ್ಘ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು 1957 ರಿಂದ 1961 ರವರೆಗೆ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಈ ಹುದ್ದೆಯಲ್ಲಿದ್ದರು.
ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರ ಭಾರತದ ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರ ಪಟ್ಟಿ :
1.ಜನರಲ್ ಸರ್ ರಾಬರ್ಟ್ ಮ್ಯಾಕ್ ಗ್ರೇಗರ್ ಮ್ಯಾಕ್ ಡೊನಾಲ್ಡ್ ಲೋಕಾರ್ಟ್ : 15 ಆಗಸ್ಟ್ 1947 – 31 ಡಿಸೆಂಬರ್ 1947
2.ಜನರಲ್ ಸರ್ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ ರಾಬರ್ಟ್ ರಾಯ್ ಬುಶರ್ : 01 ಜನವರಿ 1948 – 14 ಜನವರಿ 1949
3.ಫೀಲ್ಡ್ ಮಾರ್ಷಲ್ ಕಾರಿಯಪ್ಪ : 15 ಜನವರಿ 1949 – 14 ಜನವರಿ 1953
4.ಜನರಲ್ ಮಹಾರಾಜ್ ಕುಮಾರ್ ಶ್ರೀ ರಾಜೇಂದ್ರಸಿಂಗ್ ಜೀ : ಜನವರಿ 15, 1953 – ಮೇ 14, 1955
5.ಜನರಲ್ ಸತ್ಯವಂತ ಮಲ್ಲಣ್ಣ ಶ್ರೀನಾಗೇಶ್ : ಮೇ 15, 1955 – ಮೇ 7, 1957
6.ಜನರಲ್ ಕೊಡಂದೆರ ಸುಬ್ಬಯ್ಯ ತಿಮ್ಮಯ್ಯ, : ಮೇ 8, 1957 ರಿಂದ ಮೇ 7, 1961
7.ಜನರಲ್ ಪ್ರಾಣನಾಥ್ ಥಾಪರ್ : ಮೇ 8, 1961 – ನವೆಂಬರ್ 19, 1962
8.ಜನರಲ್ ಜೊಯಂತೋ ನಾಥ್ ಚೌಧುರಿ : ನವೆಂಬರ್ 20, 1962 – ಜೂನ್ 7, 1966
9.ಜನರಲ್ ಪರಮಶಿವ ಪ್ರಭಾಕರ್ ಕುಮಾರಮಂಗಲಮ್ : ಜೂನ್ 8, 1966 ರಿಂದ ಜೂನ್ 7, 1969
10.ಫೀಲ್ಡ್ ಮಾರ್ಷಲ್ ಸ್ಯಾಮ್ ಮಾಣಿಕ್ ಶಾ : 8 ಜೂನ್ 1969 – 14 ಜನವರಿ 1973
11.ಜನರಲ್ ಗೋಪಾಲ್ ಗುರುನಾಥ ಬೇವೂರ್ : 15 ಜನವರಿ 1973 ರಿಂದ 31 ಮೇ 1975.
12.ಜನರಲ್ ತಾಪಿಶ್ವರ್ ನರೇನ್ ರೈನಾ : 1 ಜೂನ್ 1975 ರಿಂದ 31 ಮೇ 1978 ರವರೆಗೆ
13.ಜನರಲ್ ಓಂ ಪ್ರಕಾಶ್ ಮಲ್ಹೋತ್ರ : 1 ಜೂನ್ 1978 ರಿಂದ 31 ಮೇ 1981 ರವರೆಗೆ
14.ಜನರಲ್ ಕೆ. ವೆಂಕಟ ಕೃಷ್ಣರಾವ್ : 1 ಜೂನ್ 1981 ರಿಂದ 31 ಜುಲೈ 1983 ರವರೆಗೆ
15.ಜನರಲ್ ಅರುಣ್ ಶ್ರೀಧರ್ ವೈದ್ಯ : ಆಗಸ್ಟ್ 1, 1983 ರಿಂದ ಜನವರಿ 31, 1986 ರವರೆಗೆ
16.ಜನರಲ್ ಕೆ. ಸುಂದರ್ ಜಿ : ಫೆಬ್ರವರಿ 1, 1986 ರಿಂದ ಏಪ್ರಿಲ್ 30, 1988 ರವರೆಗೆ
17.ಜನರಲ್ ವಿ. ಎನ್. ಶರ್ಮ : 1 ಮೇ 1988 ರಿಂದ 30 ಜೂನ್ 1990 ರವರೆಗೆ
18.ಜನರಲ್ ಸುನಿತ್ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ ರೊಡ್ರಿಗ್ಸ್ : ಜುಲೈ 1, 1990 ರಿಂದ ಜೂನ್ 30, 1993 ರವರೆಗೆ
19.ಜನರಲ್ ಬಿಪಿನ್ ಚಂದ್ರ ಜೋಶಿ : ಜುಲೈ 1, 1993 – ನವೆಂಬರ್ 18, 1994
20.ಜನರಲ್ ಶಂಕರ್ ರಾಯ್ ಚೌಧರಿ : ನವೆಂಬರ್ 22, 1994 ರಿಂದ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 30, 1997 ರವರೆಗೆ
21.ಜನರಲ್ ವೇದ ಪ್ರಕಾಶ್ ಮಲ್ಲಿಕ್ : ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1, 1997 ರಿಂದ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 30, 2000 ರವರೆಗೆ
22.ಜನರಲ್ ಸುಂದರ್ ರಾಜನ್ ಪದ್ಮನಾಭನ್ : ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1, 2000 ರಿಂದ ಡಿಸೆಂಬರ್ 31, 2002 ರವರೆಗೆ
23.ಜನರಲ್ ನಿರ್ಮಲ್ ಚಂದ್ರ ವಿಜ್ : ಜನವರಿ 1, 2003 – ಜನವರಿ 31, 2005
24.ಜನರಲ್ ಜೋಗಿಂದರ್ ಜಸ್ವಂತ್ ಸಿಂಗ್ : ಫೆಬ್ರವರಿ 1, 2005 ರಿಂದ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 30, 2007 ರವರೆಗೆ,
25.ಜನರಲ್ ದೀಪಕ್ ಕಪೂರ್ : 30 ಮಾರ್ಚ್ 2010 – 30 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2007
26.ಜನರಲ್ ವಿಜಯ್ ಕಿಮಾರ್ ಸಿಂಗ್ : ಮಾರ್ಚ್ 31, 2010 – ಮೇ 31, 2012
27.ಜನರಲ್ ಬಿಕ್ರಂ ಸಿಂಗ್ : 1 ಜೂನ್ 2012 ರಿಂದ 31 ಜುಲೈ 2014 ರವರೆಗೆ
28.ಜನರಲ್ ದಲಬೀರ್ ಸಿಂಗ್ ಸುಹಾಗ್ : ಜುಲೈ 31, 2014 – ಡಿಸೆಂಬರ್ 31, 2016
29.ಜನರಲ್ ಬಿಪಿನ್ ರಾವತ್ ಡಿಸೆಂಬರ್ : 31, 2016 – ಡಿಸೆಂಬರ್ 31, 2019
30.ಜನರಲ್ ಮನೋಜ್ ಮುಕುಂದ್ ನರವಾಣೆ, : ಡಿಸೆಂಬರ್ 31, 2019 ರವರೆಗೆ
31.ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಜನರಲ್ ಉಪೇಂದ್ರ ದ್ವಿವೇದಿ : ಜೂನ್ 31, 2024 ರಿಂದ…