“ಭಾರತದ ವಜ್ರ” (Diamond of India) ಎಂದು ಯಾರನ್ನು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.. ? ಮತ್ತು ಏಕೆ..?

“ಭಾರತದ ವಜ್ರ” (Diamond of India) (“ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ರತ್ನ” ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ) ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ಭಾರತದ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನಾಯಕ ಮತ್ತು ಮಂದಗಾಮಿ ಗೋಪಾಲ ಕೃಷ್ಣ ಗೋಖಲೆ ಅವರಿಗೆ ಅವರ ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿ ಬಾಲ ಗಂಗಾಧರ ತಿಲಕ್ ಅವರು ನೀಡಿದರು, ಅವರು ಗೋಖಲೆ ಅವರ ಸಮರ್ಪಣೆ, ಕಾರ್ಯ ನೀತಿ ಮತ್ತು ದೇಶಭಕ್ತಿಯನ್ನು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅವರ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು.

ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಗೋಪಾಲ ಕೃಷ್ಣ ಗೋಖಲೆಯವರ ಸಮರ್ಪಣೆಯಿಂದಾಗಿ ಅವರನ್ನು “ಭಾರತದ ವಜ್ರ” (Diamond of India) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ . ಅವರು ಭಾರತದ ಪ್ರಗತಿಗಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಸ್ವ-ಆಡಳಿತವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ವಿಧಾನಗಳಿಗಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.

ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ನಾಯಕರು ಮತ್ತು ಸುಧಾರಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದ ಗೋಪಾಲ ಕೃಷ್ಣ ಗೋಖಲೆ ಅವರನ್ನು “ಭಾರತದ ವಜ್ರ” ಎಂದು ಸ್ಮರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶಿಕ್ಷಣ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಅವರ ಜೀವಮಾನದ ಬದ್ಧತೆಗಾಗಿ ಅವರು ಈ ಬಿರುದನ್ನು ಪಡೆದರು. ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಿತವಾದಿ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದ ಗೋಖಲೆ ಅವರು ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಸಮಾನತೆಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕರಿಗೆ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ನೀಡಿದರು. ಅವರ ಅವಿರತ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಅವರನ್ನು ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕ ಬೆಳಕಾಗಿ ಮಾಡಿದವು.

✶ ಗೋಪಾಲ ಕೃಷ್ಣ ಗೋಖಲೆ ಯಾರು..?
ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಶಾಂತ ಮಾರ್ಗದ ಮೂಲಕ ರಾಷ್ಟ್ರ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಶ್ರಮಿಸಿದ ಮಹಾನ್ ನಾಯಕ ಗೋಪಾಲ ಕೃಷ್ಣ ಗೋಖಲೆ ಅವರು ಇಂದಿಗೂ ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕೀಯ ಚಿಂತನೆಯ ಮಹತ್ವದ ದೀಪವಾಗಿದ್ದಾರೆ.

1866ರ ಮೇ 9ರಂದು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಕೊಲ್ಹಾಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಗೋಖಲೆ ಅವರು ದಾರಿದ್ರ್ಯದ ನಡುವೆಯೇ ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದು, ರಾಷ್ಟ್ರಸೇವೆಗೆ ತಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಮುಂಬೈನ ಎಲ್ಫಿನ್‌ಸ್ಟೋನ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದು, ನಂತರ ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಅವರು ಯುವಜನರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಭಕ್ತಿಯ ಚಿಂತನೆ ಮೂಡಿಸಿದರು.

ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕನಾಗಿ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡ ಗೋಖಲೆ ಅವರು 1905ರಲ್ಲಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತದ ವಿರುದ್ಧ ಅತಿವಾದದ ಬದಲು ಸಂವಿಧಾನಾತ್ಮಕ ಹೋರಾಟ, ಸಂವಾದ ಮತ್ತು ಹಂತ ಹಂತದ ಸುಧಾರಣೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸ್ವರಾಜ್ಯ ಸಾಧನೆ ಸಾಧ್ಯವೆಂದು ಅವರು ನಂಬಿದ್ದರು.

1905ರಲ್ಲಿ Servants of India Society ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಗೋಖಲೆ ಅವರು, ಶಿಕ್ಷಣದ ವಿಸ್ತರಣೆ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವೆ ಮತ್ತು ನೈತಿಕ ರಾಜಕೀಯಕ್ಕೆ ವಿಶೇಷ ಒತ್ತು ನೀಡಿದರು. ರೈತರು, ಕಾರ್ಮಿಕರು ಮತ್ತು ಬಡವರ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗಾಗಿ ಧ್ವನಿ ಎತ್ತಿದ ಅವರು ತೆರಿಗೆ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ ಸುಧಾರಣೆಗಳ ಕುರಿತಂತೆ ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಲೆಜಿಸ್ಲೇಟಿವ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಚರ್ಚೆ ನಡೆಸಿದರು.

ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧೀಜಿ ಅವರಿಗೆ ರಾಜಕೀಯ ಗುರುವಾಗಿದ್ದ ಗೋಖಲೆ ಅವರು, ಅಹಿಂಸೆ, ಸಂಯಮ ಮತ್ತು ನೈತಿಕತೆಯ ರಾಜಕೀಯದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಬೋಧಿಸಿದರು. ಗಾಂಧೀಜಿ ಅವರು “ಗೋಖಲೆ ನನ್ನ ರಾಜಕೀಯ ಗುರು” ಎಂದು ಗೌರವದಿಂದ ಸ್ಮರಿಸಿರುವುದು ಇತಿಹಾಸ ಪ್ರಸಿದ್ಧ.

1915ರ ಫೆಬ್ರವರಿ 19ರಂದು ಪುಣೆಯಲ್ಲಿ ಗೋಖಲೆ ಅವರು ನಿಧನರಾದರು. ಆದರೆ “ಭಾರತದ ವಿವೇಕ” ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅವರ ಚಿಂತನೆಗಳು ಇಂದಿಗೂ ದೇಶದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಜೀವನಕ್ಕೆ ದಾರಿ ತೋರಿಸುತ್ತಿವೆ.

✶ ಗೋಪಾಲ ಕೃಷ್ಣ ಗೋಖಲೆ ಅವರ ಪರಿಚಯ ಮತ್ತು ಸಾಧನೆ :
ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ: ಗೋಪಾಲ ಕೃಷ್ಣ ಗೋಖಲೆ ಅವರು ಮೇ 9, 1866 ರಂದು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ರತ್ನಗಿರಿಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರು ಮುಂಬೈನ ಎಲ್ಫಿನ್‌ಸ್ಟೋನ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಂತರ ಬಾಂಬೆ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು.

ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕ:
ಗೋಖಲೆ ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ವಯಮಾಡಳಿತವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ವಿಧಾನಗಳಿಗಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು, ಮೂಲಭೂತ ವಿಧಾನಗಳಿಂದ ದೂರವಿದ್ದರು.

ಗಾಂಧಿಯವರಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕ :
ಗೋಖಲೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳಿಗಾಗಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಶಿಕ್ಷಣ, ವಿಧವಾ ಪುನರ್ವಿವಾಹ ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸಿದರು. ಅವರು ಬಾಲ್ಯವಿವಾಹವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಜೀವನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಿಗಾಗಿ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.

ಭಾರತೀಯ ಸೇವಕರ ಸಮಾಜ:
1905 ರಲ್ಲಿ, ಗೋಖಲೆ ಅವರು ಶಿಕ್ಷಣ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಜನರ ಉನ್ನತಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು, ಸಮಾಜದ ಕಲ್ಯಾಣವನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಸರ್ವೆಂಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಸೊಸೈಟಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.

ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳು:
ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರ ಜೀವನವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಅವರು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು. ಭಾರತೀಯ ಒಡೆತನದ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವಲ್ಲಿ ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದರು.

ಮಾರ್ಲೆ-ಮಿಂಟೋ ಸುಧಾರಣೆಗಳು:
ಬ್ರಿಟಿಷ್ ನಿಯಂತ್ರಿತ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮಾರ್ಲೆ-ಮಿಂಟೋ ಸುಧಾರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಗೋಖಲೆ ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದರು.
ಒಪ್ಪಂದದ ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ ವಿರೋಧ: ಅವರು ಭಾರತೀಯರನ್ನು ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಫಿಜಿ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಂತಹ ವಸಾಹತುಗಳಲ್ಲಿ ಕಠಿಣ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಕಳುಹಿಸುವ ಒಪ್ಪಂದದ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಪದ್ಧತಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದರು.

ಸಾವು ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆ:
ಗೋಖಲೆ ಫೆಬ್ರವರಿ 19, 1915 ರಂದು ನಿಧನರಾದರು. ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕೀಯಕ್ಕೆ ಅವರ ಕೊಡುಗೆಗಳು, ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಗಾಂಧಿಯವರಂತಹ ನಾಯಕರಿಗೆ ಅವರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದ ಮೂಲಕ ಅವರ ಪರಂಪರೆ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ.

✶NOTES :
*ಗೋಪಾಲ ಕೃಷ್ಣ ಗೋಖಲೆ ಅವರು “ಭಾರತದ ವಿವೇಕ (The Conscience of India)” ಎಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧ
*ಜನನ: ಮೇ 9, 1866, ಸ್ಥಳ: ಕೊಲ್ಹಾಪುರ ಜಿಲ್ಲೆ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ
*ಶಿಕ್ಷಣ: ಎಲ್ಫಿನ್‌ಸ್ಟೋನ್ ಕಾಲೇಜು, ಮುಂಬೈ (ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆ)
*ರಾಜಕೀಯ ಜೀವನ : ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕ , 1905 – ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ. ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ಲೆಜಿಸ್ಲೇಟಿವ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಸದಸ್ಯ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರದ ನೀತಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಸಂವಿಧಾನಾತ್ಮಕ ಟೀಕೆ
*ಅವರು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಪ್ರಮುಖ ಸಂಸ್ಥೆ : Servants of India Society (1905) (ಉದ್ದೇಶ-ಶಿಕ್ಷಣ ವಿಸ್ತರಣೆ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವೆ, ನೈತಿಕ ರಾಜಕೀಯ)
*ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧೀಜಿ ಜೊತೆಗಿನ ಸಂಬಂಧ : ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧೀಜಿಗೆ ರಾಜಕೀಯ ಗುರು, ಗಾಂಧೀಜಿ: “ಗೋಖಲೆ ನನ್ನ ರಾಜಕೀಯ ಗುರು” ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
*ಮರಣ : ಮರಣ: ಫೆಬ್ರವರಿ 19, 1915, ಸ್ಥಳ: ಪುಣೆ

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ : ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಮಹಿಳಾ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಯಾರು..? ಅವರ ಹೆಸರೇನು..? ಸಾಧನೆ ಏನು..?

• ಸಂವಿಧಾನ ಕುರಿತು ನೆನಪಿನಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಂಶಗಳು (Constitution of India)
• ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ(Prime Minister of India)ಯನ್ನು ಯಾರು ನೇಮಿಸುತ್ತಾರೆ..? ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಏನು..?
• ಭಾರತೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲೇ 2ನೇ ಅತಿ ವೇಗದ ಅರ್ಧಶತಕ ಸಿಡಿಸಿದ ಹಾರ್ದಿಕ್ ಪಾಂಡ್ಯ (Hardik Pandya)
• ಮಲಯಾಳಂ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಖ್ಯಾತ ನಟ, ನಿರ್ದೇಶಕ ಶ್ರೀನಿವಾಸನ್ ನಿಧನ
• ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶಕ್ಕೆ ತೆರಳಲಿರುವ ಮೊದಲ ವೀಲ್‌ಚೇರ್ ಗಗನಯಾತ್ರಿಯಾಗಿ ಮೈಕೆಲಾ ಬೆಂಥೌಸ್ (Michaela Benthaus)