ಸಂವಿಧಾನ ಕುರಿತು ನೆನಪಿನಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಂಶಗಳು (Constitution of India)

December 20, 2025 spardhatimes

Share With Friends

Important General points to remember about the Constitution of India

✶ಸಂವಿಧಾನದ ಸ್ವರೂಪ
ಭಾರತವು ಸಾರ್ವಭೌಮ, ಸಮಾಜವಾದಿ, ಧರ್ಮನಿರಪೇಕ್ಷ, ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಗಣರಾಜ್ಯ
ಸಂವಿಧಾನವು ದೇಶದ ಉನ್ನತ ಕಾನೂನು
ಸಂವಿಧಾನ ಸಭೆಯ ಮೊದಲ ಸಭೆ: 9 ಡಿಸೆಂಬರ್ 1946
ಸಂವಿಧಾನ ಅಂಗೀಕಾರ: 26 ನವೆಂಬರ್ 1949
ಸಂವಿಧಾನ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದ ದಿನ: 26 ಜನವರಿ 1950
26 ಜನವರಿ ಅನ್ನು ಗಣರಾಜ್ಯ ದಿನವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ
ಭಾರತಕ್ಕೆ ಲಿಖಿತ ಸಂವಿಧಾನವಿದೆ
ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಲಿಖಿತ ಸಂವಿಧಾನ ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನ
ಸಂವಿಧಾನದ ಶಿಲ್ಪಿ: ಡಾ. ಬಿ.ಆರ್. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್
ಸಂವಿಧಾನ ಸಭೆಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷ: ಡಾ. ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಸಾದ್
ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಲಿಖಿತ ಸಂವಿಧಾನ, ಲವಚಿಕತೆ ಮತ್ತು ದೃಢತೆ ಹೊಂದಿದ ಸಂವಿಧಾನ ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ದೇಶಗಳ ಸಂವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಅಂಶಗಳ ಸಂಯೋಜನೆ
26 ನವೆಂಬರ್ – ಸಂವಿಧಾನ ದಿನ

ಸಂವಿಧಾನದ ಮೂಲಗಳು
ಬ್ರಿಟನ್ – ಸಂಸತ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ
ಅಮೇರಿಕಾ – ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳು
ಐರ್ಲೆಂಡ್ – ರಾಜ್ಯದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕ ತತ್ವಗಳು
ಕೆನಡಾ – ಫೆಡರಲ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ
ಫ್ರಾನ್ಸ್ – ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, ಸಮಾನತೆ, ಸಹೋದರತ್ವ

✶ಪ್ರಸ್ತಾವನೆ (Preamble)
ಸಂವಿಧಾನದ ಆತ್ಮವೆಂದರೆ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆ
ನ್ಯಾಯ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, ಸಮಾನತೆ, ಭ್ರಾತೃತ್ವವನ್ನು ಭರವಸೆ ನೀಡುತ್ತದೆ
ಸಂವಿಧಾನದ ತತ್ತ್ವ ಹಾಗೂ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ
ಸಂವಿಧಾನದ ಆತ್ಮ ಮತ್ತು ತತ್ತ್ವ

✶ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳು (Articles 12–35) (ಭಾಗ – III)
ಒಟ್ಟು 6 ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳು
ಸಮಾನತೆ ಹಕ್ಕು (Art. 14–18)
ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹಕ್ಕು (Art. 19–22)
ಶೋಷಣೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಹಕ್ಕು (Art. 23–24)
ಧಾರ್ಮಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ (Art. 25–28)
ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ & ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳು (Art. 29–30)
ಸಂವಿಧಾನಾತ್ಮಕ ಪರಿಹಾರಗಳ ಹಕ್ಕು (Art. 32)
Art. 32 – ಸಂವಿಧಾನದ ಹೃದಯ ಮತ್ತು ಆತ್ಮ (ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಹೇಳಿಕೆ)

✶ರಾಜ್ಯ ನೀತಿ ನಿರ್ದೇಶಕ ತತ್ತ್ವಗಳು (Articles 36–51)
ಕಲ್ಯಾಣ ರಾಜ್ಯ ನಿರ್ಮಾಣದ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳು
ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ
ಉದಾ: ಸಮಾನ ವೇತನ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ

✶ಮೂಲ ಕರ್ತವ್ಯಗಳು (Article 51A) (ಭಾಗ – IVA)
ನಾಗರಿಕರ ನೈತಿಕ ಹಾಗೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಗಳು
ಒಟ್ಟು 11 ಮೂಲ ಕರ್ತವ್ಯಗಳು
42ನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿ (1976) ಮೂಲಕ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು
86ನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿ – ಮಕ್ಕಳ ಶಿಕ್ಷಣ ಕರ್ತವ್ಯ

✶ಕೇಂದ್ರ–ರಾಜ್ಯ ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆ
ಫೆಡರಲ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಆದರೆ ಬಲಿಷ್ಠ ಕೇಂದ್ರ
ಕೇಂದ್ರ ಪಟ್ಟಿ, ರಾಜ್ಯ ಪಟ್ಟಿ, ಸಂಯುಕ್ತ ಪಟ್ಟಿ

✶ಸಂಸತ್ತಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆ
ಸಂಸತ್ತು: ಲೋಕಸಭೆ + ರಾಜ್ಯಸಭೆ
ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ: ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ
ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ: ಸಂವಿಧಾನಾತ್ಮಕ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ

✶ಸ್ವತಂತ್ರ ನ್ಯಾಯಾಂಗ
ಭಾರತದ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯ: ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್
ನ್ಯಾಯಾಂಗವು ಸಂವಿಧಾನದ ರಕ್ಷಕ
ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪರಿಶೀಲನೆ (Judicial Review)
ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪರಿಶೀಲನೆ (Judicial Review)
ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಖಚಿತ

✶ಸಂವಿಧಾನಾತ್ಮಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು
ಚುನಾವಣೆ ಆಯೋಗ (ಸ್ವತಂತ್ರ ಮತ್ತು ಸಂವಿಧಾನಾತ್ಮಕ ಸಂಸ್ಥೆ)
ಉಚಿತ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಸಮ್ಮತ ಚುನಾವಣೆಗಳ ಜವಾಬ್ದಾರಿ
ಲೆಕ್ಕ ಪರಿಶೋಧಕ ಮತ್ತು ಮಹಾಲೇಖಾಪಾಲ (CAG)
ಹಣಕಾಸು ಆಯೋಗ

✶ ಸಂವಿಧಾನ ತಿದ್ದುಪಡಿ
Article 368 ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ತಿದ್ದುಪಡಿ
ಮೂಲ ರಚನೆಗೆ ಧಕ್ಕೆಯಾಗಬಾರದು (Basic Structure Doctrine)
Basic Structure Doctrine (ಕೇಶವಾನಂದ ಭಾರತಿ ಪ್ರಕರಣ)

ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಂಕೇತಗಳು :
ರಾಷ್ಟ್ರಭಾಷೆ: ಇಲ್ಲ
ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ: ಹಿಂದಿ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲಿಷ್
ರಾಷ್ಟ್ರಚಿಹ್ನೆ: ಅಶೋಕ ಸ್ತಂಭ
ರಾಷ್ಟ್ರಗೀತೆ: ಜನ ಗಣ ಮನ
ರಾಷ್ಟ್ರಗಾನ: ವಂದೇ ಮಾತರಂ

ಇಸವಿಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ಹಿಂದಿನ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೇಳಲಾದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳ ಸಂಗ್ರಹ