FIR Safeguard : ಸೈಬರ್ ವಂಚನೆ ತಡೆಗೆ FRI ಸೇಫ್​ಗಾರ್ಡ್​ ಪರಿಚಯಿಸಿದ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ, ಏನಿದು ಹೊಸ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ..?

FIR Safeguard : New DoT Fraud Detection Tool Set to Safeguard Users from Digital Payment Scam
ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ದೂರಸಂಪರ್ಕ ಇಲಾಖೆಯು ಸೈಬರ್ ವಂಚನೆಯನ್ನು ನಿಗ್ರಹಿಸಲು ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಸಾಧನವಾದ Financial Fraud Risk Indicator (FRI) ಅನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದೆ. ಈ ಉಪಕರಣವು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು, ಯುಪಿಐ ಸೇವಾ ಪೂರೈಕೆದಾರರು ಮತ್ತು ಇತರ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಮೊಬೈಲ್ ನಂಬರ್​ನ ಅಪಾಯದ ವರ್ಗದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಹಣಕಾಸಿನ ವಂಚನೆಯನ್ನು ತಡೆಯಲು ನೆರವಾಗಲಿದೆ.

ಹಣಕಾಸು ವಂಚನೆ ಅಪಾಯ ಸೂಚಕ (FRI) ಎಂದರೇನು?
ಡಿಒಟಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಡಿಜಿಟಲ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್ (ಡಿಐಪಿ) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಎಫ್‌ಆರ್‌ಐ ಒಂದು ಹೊಸ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವಾಗಿದೆ . ವಂಚನೆಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿರುವ ಶಂಕಿತ ಮೊಬೈಲ್ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಮತ್ತು ಫ್ಲ್ಯಾಗ್ ಮಾಡಲು ಇದನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿವಿಧ ಡೇಟಾ ಮೂಲಗಳನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಹಣಕಾಸು ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ಮಾಡುವಾಗ ಬಳಕೆದಾರರು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಜಾಗರೂಕರಾಗಿರಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳನ್ನು ಎಫ್‌ಆರ್‌ಐ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.

FRI ನಿಂದ ಯಾರಿಗೆ ಲಾಭ?
FRI ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಮತ್ತು ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿ ವೇದಿಕೆಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ . ಇದು ವಂಚನೆಯ ಅಪಾಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮೊಬೈಲ್ ಸಂಖ್ಯೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಈ ಪಾಲುದಾರರಿಗೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡುತ್ತದೆ, ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೊಳಿಸುವ ಮೊದಲು ಸಂಭಾವ್ಯ ಬೆದರಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸಲು ಅವರಿಗೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಈ ಪೂರ್ವಭಾವಿ ವಿಧಾನವು ಹಗರಣಗಳು ಸಂಭವಿಸುವ ಮೊದಲೇ ಅವುಗಳನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

FRI ಕಾರ್ಯವೇನು?:
FRI ಎನ್ನುವುದು ಮೊಬೈಲ್ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಮಧ್ಯಮ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಮತ್ತು ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಪಾಯ ಎಂದು ಮೂರು ವರ್ಗಗಳಾಗಿ ವರ್ಗೀಕರಿಸುವ ಒಂದು ರಿಸ್ಕ್​ ಸ್ಕೋರಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್​ ಆಗಿದೆ. ಈ ಸ್ಕೋರ್ ಭಾರತೀಯ ಸೈಬರ್ ಕ್ರೈಂ ಕೋಆರ್ಡಿನೇಷನ್​ ಸೆಂಟರ್​ (I4C), DOT ಯ ಚಕ್ಷು ಪೋರ್ಟಲ್ ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳಿಂದ ಬಂದ ಮಾಹಿತಿ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಪಡೆದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ.

ಒಂದು ಮೊಬೈಲ್ ಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಸೈಬರ್ ವಂಚನೆಯ ದೂರುಗಳು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬಂದರೆ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಅಪರಾಧದಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿರುವುದು ಕಂಡುಬಂದರೆ ಅದನ್ನು ‘ಹೆಚ್ಚಿನ’ ಅಥವಾ ‘ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಪಾಯ’ ವರ್ಗಗಳೆಂದು ಪರಿಗಣಿಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ಸಂಖ್ಯೆಯಿಂದ ಡಿಜಿಟಲ್ ವಹಿವಾಟು ನಡೆದಾಗಲೆಲ್ಲಾ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅಥವಾ UPI ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗೆ ತಕ್ಷಣವೇ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ಸಿಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯವಿದ್ದರೆ ವಹಿವಾಟನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಡಿಜಿಟಲ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್ ಯುನಿಟ್​ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ:
ಡಿಜಿಟಲ್ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸ್ ಯುನಿಟ್ (ಡಿಐಯು) ಮೊಬೈಲ್ ಸಂಖ್ಯೆ ರದ್ದತಿ ಪಟ್ಟಿ (ಎಂಎನ್ಆರ್ಎಲ್) ಮೂಲಕ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳೊಂದಿಗೆ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಡೇಟಾವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಈ ಪಟ್ಟಿಯು ಸೈಬರ್ ಅಪರಾಧದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗಿರುವುದು ಅಥವಾ ಪರಿಶೀಲನೆ ವಿಫಲವಾಗುವಂತಹ ಕೆಲವು ಕಾರಣಗಳಿಂದ ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲಾದ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ಸೈಬರ್ ವಂಚನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿರುವ ಮೊಬೈಲ್ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕೆಲವೇ ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಯಾವುದೇ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಅನುಮಾನಾಸ್ಪದವಾಗಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನು ತನಿಖೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟವರಿಗೆ ತಕ್ಷಣವೇ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಮೊದಲ ಬಳಕೆದಾರರಾದ ಫೋನ್‌ಪೇ:
ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿ ಕಂಪನಿ ಫೋನ್‌ಪೇ FRI ಅನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡ ಮೊದಲ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ”ನಾವು ‘ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಪಾಯ’ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸೇರುವ ಮೊಬೈಲ್ ಸಂಖ್ಯೆಗಳಿಂದ ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ” ಎಂದು ಫೋನ್‌ಪೇ ಹೇಳಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ‘PhonePe Protect’ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಈಗ ಸ್ಕ್ರೀನ್​ ಮೇಲೆ ಅಲರ್ಟ್​ಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಿದೆ. ‘ಮಧ್ಯಮ ಅಪಾಯ’ ಸಂಖ್ಯೆಗಳೊಂದಿಗಿನ ವಹಿವಾಟುಗಳ ಕುರಿತು ಕಂಪನಿಯು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಿದೆ.

• ಇಂದಿನ ಪ್ರಚಲಿತ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು / 12-07-2025 (Today’s Current Affairs)
• ICC T20 World Cup 2026 : ಟಿ20 ವಿಶ್ವಕಪ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್‌ಗೆ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದ ಇಟಲಿ, ನೆದರ್ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್
• Current Affairs Quiz : ಪ್ರಚಲಿತ ಘಟನೆಗಳ ಕ್ವಿಜ್ (12-07-2025)
• ಇಂದಿನ ಪ್ರಚಲಿತ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು / 11-07-2025 (Today’s Current Affairs)
• Richest Indians in U.S. : ಅಮೇರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಟಾಪ್-10 ಶ್ರೀಮಂತ ಭಾರತೀಯರ ಪಟ್ಟಿ