ನವೆಂಬರ್ 26 : ಸಂವಿಧಾನ ದಿನ (Constitution Day)

ಭಾರತದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವಕ್ಕೆ ಅಡಿಯಾದ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಸಂವಿಧಾನ ಸಭೆಯು 1949ರ ನವೆಂಬರ್ 26ರಂದು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಿದ ದಿನವೆಂದೇ ಇಂದು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಸಂವಿಧಾನ ದಿನ(Constitution Day)ವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಸಂವಿಧಾನದ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಜನರಿಗೆ ತಲುಪಿಸುವುದು, ಹಕ್ಕು-ಕರ್ತವ್ಯಗಳ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಸಂವಿಧಾನ ಶಿಲ್ಪಿಗಳ ಸೇವೆಯನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುವುದು ಈ ದಿನದ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ.

ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ರಚಿಸಲು ಸುಮಾರು 2 ವರ್ಷ 11 ತಿಂಗಳು 18 ದಿನ ಕಾಲಕ್ಕೆ Drafting Committee ಕೆಲಸ ನಡೆಸಿದ್ದು, ಅದರ ಅಧ್ಯಕ್ಷತ್ವವನ್ನು ಡಾ.ಬಿ.ಆರ್. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ವಹಿಸಿದ್ದರು. ಅವರ ನಾಯಕತ್ವ, ಕಾನೂನುಪರ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ ಸಂವಿಧಾನದ ಆಧಾರಶಿಲೆಯಾಗಿದೆಯೆಂದು ರಾಜಕೀಯ ವಲಯದಿಂದಲೂ, ಕಾನೂನು ತಜ್ಞರಿಂದಲೂ ಪ್ರಶಂಸಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನವು ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಸಂವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದ್ದು, 470ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ವಿಧಿಗಳು, 25 ಭಾಗಗಳು, 12 ಅನುಕ್ರಮಣಿಕೆಗಳು, 100ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಸಮಗ್ರ ಮತ್ತು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುವ ದಾಖಲೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಬಾಂಧವ್ಯ ಎಂಬ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿರುವ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡುವುದು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ನಾಗರಿಕನ ಕರ್ತವ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಸಂವಿಧಾನ ದಿನದ ಆಚರಣೆ ಇದರ ನೆನಪನ್ನು ಮರುಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತದೆ.

ಸಂವಿಧಾನ ಅಂಗೀಕೃತವಾದ ದಿನ :
1946ರಲ್ಲಿ ರಚನೆಯಾದ ಸಂವಿಧಾನ ಸಭೆಯು ಸುಮಾರು 2 ವರ್ಷ 11 ತಿಂಗಳು 18 ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ರಚಿಸುವ ಮಹಾಕಾರ್ಯವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿತು. ಈ ದೀರ್ಘವಾದ ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು, ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳನ್ನು ಅಂತಿಮಗೊಳಿಸಿ, 1949ರ ನವೆಂಬರ್ 26ರಂದು ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಯಿತು. ಆದರೆ, ಸಂವಿಧಾನವು 1950ರ ಜನವರಿ 26ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದ ಕಾರಣ ಆ ದಿನವನ್ನು ಗಣರಾಜ್ಯ ದಿನವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

2015ರಿಂದ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಘೋಷಣೆ
ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು 2015ರಲ್ಲಿ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ನವೆಂಬರ್ 26ನ್ನು “ಸಂವಿಧಾನ ದಿನ” (Constitution Day / Samvidhan Divas) ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿತು. ಈ ದಿನದಿಂದಲೇ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಶಾಲಾ-ಕಾಲೇಜುಗಳು, ಸರ್ಕಾರಿ ಕಚೇರಿಗಳು ಸಂವಿಧಾನ ಪಠಣ, ಜಾಗೃತಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಹಾಗೂ ಚರ್ಚಾ ಸಮಾವೇಶಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತಿವೆ.

ಸಂವಿಧಾನ ಸಭೆಯ ಮೈಲಿಗಲ್ಲುಗಳು :
ಡಿಸೆಂಬರ್ 9, 1946: 207 ಸದಸ್ಯರೊಂದಿಗೆ ಮೊದಲ ಸಭೆ.
ಜನವರಿ 22, 1947: ನಂತರ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯ ಆಧಾರವಾದ ಉದ್ದೇಶಗಳ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಯಿತು.
ಆಗಸ್ಟ್ 29, 1947: ಡಾ. ಬಿ.ಆರ್. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಕರಡು ರಚನಾ ಸಮಿತಿ ರಚನೆ .
ನವೆಂಬರ್ 4, 1948: ಮೊದಲ ಕರಡು ಮಂಡನೆ.
ನವೆಂಬರ್ 26, 1949: ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಯಿತು.
ಜನವರಿ 26, 1950: ಸಂವಿಧಾನ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು – ಭಾರತವು ಗಣರಾಜ್ಯವಾಯಿತು .

ಸಂವಿಧಾನದ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು :
ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನವು ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣವಾದ ಸಂವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.
ಇದರಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ:
ಪರಿಚ್ಛೇದಗಳು (Articles) – 470+
ಭಾಗಗಳು (Parts) – 25
ಅನುಕ್ರಮಣಿಕೆಗಳು (Schedules) – 12
ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳು (Amendments) – 100ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು
ಇದು ಫೆಡರಲ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಏಕತಾವಾದದ ಮಿಶ್ರಣ,
ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಘಟನಾ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆ.

ಸಂವಿಧಾನದ ಕರಡು ತಯಾರಿಸಿದವರು :
ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನದ ಕರಡು (Draft Constitution) ತಯಾರಿಸಿದ ಸಮಿತಿಯನ್ನು
“ಕರಡು ಸಮಿತಿ – Drafting Committee” ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಭಾರತ ಸಂವಿಧಾನದ ಕರಡು ಸಮಿತಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದ ಡಾ. ಬಾಬಾಸಾಹೇಬ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್
ರಾಷ್ಟ್ರದ ವಿವಿಧ ಪ್ರದೇಶ, ಜಾತಿ, ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಭಾಷೆಗಳ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿ, ಸಂವಿಧಾನದ “ಆಧುನಿಕ ಶಿಲ್ಪಿ” ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ.

1947ರ ಆಗಸ್ಟ್ 29ರಂದು ರಚಿಸಲಾದ ಕರಡು ಸಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು 7 ಮಂದಿ ಸದಸ್ಯರು ಇದ್ದರು:
ಡಾ. ಬಾಬಾಸಾಹೇಬ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ – ಅಧ್ಯಕ್ಷರು
ಎನ್. ಗೋಪಾಲಸ್ವಾಮಿ ಅಯ್ಯಂಗಾರ್
ಅಲ್ಲಿ ಅಡಿಯಾರ್ ಲಕ್ಸ್ಮಣಸ್ವಾಮಿ ಮುದಲಿಯಾರ್
ಕಾನೂನು ತಜ್ಞ ಕೆ.ಎಂ. ಮುನ್ಶಿ
ಸಾಹೇಬಜಾದಾ ಸಿರಾಜುದ್ದೀನ್ ಅಹ್ಮದ್
ಬಿ.ಎಲ್. ಮಿಟ್ಟರ್ (ನಂತರ ರಾಜೀನಾಮೆ → ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಎನ್. ಮಧವ ರಾವ್)
ಡಿ.ಪಿ. ಖೈತನ (ನಂತರ ನಿಧನ → ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಟಿ.ಟಿ. ಕೃಷ್ಣಮಾಚಾರಿ)

ಸಂವಿಧಾನದ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿದವರು
ಕರಡು ಸಮಿತಿ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಸಂವಿಧಾನ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ತರ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿದ ಕೆಲವರು:
ಡಾ. ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಸಾದ್ – ಸಂವಿಧಾನ ಸಭೆಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷ
ಹೆಚ್.ಸಿ. ಮುಖರ್ಜೀ – ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ
ಬಿ.ಎನ್. ರಾವ್ – ಸಂವಿಧಾನದ प्रारೂಪ ಸಲಹೆಗಾರ (Constitutional Advisor)
ಜವಾಹರಲಾಲ ನೆಹರು – ಗುರ್ತಿಸಿರುವ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆ ಮತ್ತು ನೀತಿಗತ ನಿರ್ದೇಶಕ ತತ್ವಗಳ ಚೌಕಟ್ಟು
ಸರ್ದಾರ್ ವಲ್ಲಭಭಾಯಿ ಪಟೇಲ್ – ಆಡಳಿತ ಘಟಕಗಳ ಏಕೀಕರಣ

• First Female Dentist : ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಮಹಿಳಾ ದಂತವೈದ್ಯೆ ಯಾರು..?
• Teaching Recruitment : KVAFSU ಅಧ್ಯಾಪಕರ ನೇಮಕಾತಿ 2025 – 25 ಹುದ್ದೆಗಳಿಗೆ ಅರ್ಜಿ ಆಹ್ವಾನ
• Bank Recruitment : ರಾಯಚೂರು ಡಿಸಿಸಿಸಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ನೇಮಕಾತಿ 2025 – 70 ಹುದ್ದೆಗಳಿಗೆ ಅರ್ಜಿ ಆಹ್ವಾನ
• Intelligence Bureau Recruitment : 362 ಮಲ್ಟಿ-ಟಾಸ್ಕಿಂಗ್ ಸ್ಟಾಫ್ ಹುದ್ದೆಗಳಿಗೆ ಅರ್ಜಿ ಆಹ್ವಾನ
• ನವೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳ ಪ್ರಮುಖ ದಿನಗಳು / Important days in November