ಡಿಸೆಂಬರ್ 6ನ್ನು ಮಹಾಪರಿನಿರ್ವಾಣ ದಿನ (Mahaparinirvan Diwas)ವೆಂದು ಆಚರಿಸುವುದೇಕೆ..?

ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಡಿಸೆಂಬರ್ 6 ರಂದು ಡಾ. ಬಾಬಾಸಾಹೇಬ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರ ಮಹಾಪರಿನಿರ್ವಾಣ ದಿನ(Mahaparinirvan Diwas)ವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. 1956 ರ ಇದೇ ದಿನ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು ದೇಹ ತ್ಯಜಿಸಿದರು. ಅವರ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥವಾಗಿ ಈ ದಿನವನ್ನು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಗೌರವದೊಂದಿಗೆ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. 2025 ನೇ ವರ್ಷವು ಅವರ 68 ನೇ ಪುಣ್ಯತಿಥಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.

ಮಹಾಪರಿನಿರ್ವಾಣ ಎಂದರೇನು?
“ಮಹಾಪರಿನಿರ್ವಾಣ” ಎಂಬ ಪದವು ಬೌದ್ಧ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದಿಂದ ಬಂದಿದೆ, ಇದು ಜನನ ಮತ್ತು ಮರಣದ ಚಕ್ರದಿಂದ (ಸಂಸಾರ) ಅಂತಿಮ ವಿಮೋಚನೆಯ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಬೌದ್ಧಧರ್ಮದಲ್ಲಿ, ಇದು ದೈಹಿಕ ಮರಣದ ನಂತರ ಸಾಧಿಸಿದ ಅಂತಿಮ ನಿರ್ವಾಣವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ – ದುಃಖ ಮತ್ತು ಪುನರ್ಜನ್ಮವನ್ನು ಮೀರಿದ ಸ್ಥಿತಿ.

1956 ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ನಲ್ಲಿ 500,000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಅನುಯಾಯಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೌದ್ಧಧರ್ಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಡಾ. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರನ್ನು ಈ ಪದದೊಂದಿಗೆ ಸ್ಮರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಅವರ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಸಮಾಜದ ಮೇಲೆ ಅವರ ಅಂತಿಮ ನಿರ್ಗಮನದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ.

ಮಹಾಪರಿನಿರ್ವಾಣ ದಿವಸ್ ಏಕೆ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ?
ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಮತಾಂತರಗೊಂಡ ಕೆಲವೇ ವಾರಗಳ ನಂತರ, ಡಿಸೆಂಬರ್ 6, 1956 ರಂದು ಡಾ. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ನಿಧನರಾದರು. ಈ ಪರಿವರ್ತನೆಯು ಕೇವಲ ಧಾರ್ಮಿಕವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಆಳವಾಗಿ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕವಾಗಿತ್ತು – ಜಾತಿ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುವ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು.

ಹೀಗೆ ಮಹಾಪರಿನಿರ್ವಾಣ ದಿವಸ್ ಆಚರಣೆಯು ಅವರ ನಿಧನ ಮತ್ತು ಅವರ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆ ಎರಡನ್ನೂ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಲಕ್ಷಾಂತರ ಭಾರತೀಯರಿಗೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ದಲಿತ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧ ಸಮುದಾಯಗಳಿಂದ ಬಂದವರಿಗೆ ಆಳವಾದ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ ಮತ್ತು ಆತ್ಮಾವಲೋಕನದ ದಿನವಾಗಿದೆ.

ಡಾ. ಬಿ.ಆರ್. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಸಾಧನೆ
ಏಪ್ರಿಲ್ 14, 1891 ರಂದು ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಮಹೌದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಡಾ. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು ದಲಿತ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದು, ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ತಾರತಮ್ಯವನ್ನು ಎದುರಿಸಿದರು. ಕಷ್ಟಗಳ ನಡುವೆಯೂ, ಅವರು ಅಸಾಧಾರಣ ಯಶಸ್ಸಿನೊಂದಿಗೆ ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಪಡೆದರು.

ರಾಜಕೀಯ ವೃತ್ತಿಜೀವನ :
ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಚಿವರು (1942–46)
ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಕಾನೂನು ಸಚಿವರು
ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ಕರಡು ಸಮಿತಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು (1946–49)

ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದ ಸ್ವೀಕಾರ :
ಅಕ್ಟೋಬರ್ 14, 1956 ರಂದು ಮತಾಂತರಗೊಂಡು, ದಲಿತ ಬೌದ್ಧ ಚಳವಳಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. “ಬುದ್ಧ ಮತ್ತು ಅವನ ಧಮ್ಮ” ಎಂಬ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ-ರಾಜಕೀಯ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಯನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.

ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಚಳುವಳಿಗಳು :
ಮಹಾದ್ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ (1927): ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನೀರಿನ ಮೂಲಗಳನ್ನು ದಲಿತರು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಹೋರಾಡಿದರು.
ಪೂನಾ ಒಪ್ಪಂದ (1932) : ಶೋಷಿತ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯದ ಮಾತುಕತೆ.

ಡಾ. ಬಿ.ಆರ್. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಸ್ಥಾಪಿತ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು :
ಬಹಿಷ್ಕೃತ ಹಿತಕಾರಿಣಿ ಸಭಾ (1924)
ಸ್ವತಂತ್ರ ಕಾರ್ಮಿಕ ಪಕ್ಷ (1936)
ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿಗಳ ಒಕ್ಕೂಟ (1942)

ಡಾ. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರ ಕೊಡುಗೆಗಳು :
ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ಶಿಲ್ಪಿ :
ಸಮಾನತೆ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಭ್ರಾತೃತ್ವವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಡಾ. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದರು. ಅವರು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದರು,
ಎಲ್ಲಾ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳು, ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿ ಮತ್ತು ಪಂಗಡಗಳಿಗೆ ವಿಶೇಷ ರಕ್ಷಣೆಗಳು, ವೈಯಕ್ತಿಕ ಘನತೆಯನ್ನು ಗೌರವಿಸುವ ಜಾತ್ಯತೀತ, ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಚೌಕಟ್ಟು ರ್ರೋಪಿಸಿದರು. ಅವರು ಕಾನೂನು, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಭಾಷಣದ ಮೂಲಕ ಜಾತಿ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದರು. ಅವರ ಕೆಲಸವು ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸೇರ್ಪಡೆಗಾಗಿ ಒತ್ತಾಯಿಸಲು ಅಧಿಕಾರ ನೀಡಿತು.

HIGHLIGHT POINTS :
✶ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ: ಮಹಾಪರಿನಿರ್ವಾಣ ದಿವಸ್
✶ದಿನಾಂಕ: ಡಿಸೆಂಬರ್ 6, ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ
✶ನಿಧನ: ಡಿಸೆಂಬರ್ 6, 1956 (ಅವರ ದೇಹವನ್ನು ನಂತರ ಮುಂಭೈಯ ದಾದರ್‌ನ ಚೈತ್ಯಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಅಂತಿಮ ಸಂಸ್ಕಾರ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಇದು ಇಂದು ✶ಕೋಟಿ ಜನರು ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಬೃಹತ್ ತೀರ್ಥಕ್ಷೇತ್ರ.)
✶ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಮತಾಂತರ: ಅಕ್ಟೋಬರ್ 14, 1956 (1956ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 14ರಂದು ನಾಗ್ಪುರದಲ್ಲಿ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರೊಂದಿಗೆ ✶ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು.)
✶ಸ್ಮಾರಕ ಸ್ಥಳ: ಚೈತ್ಯ ಭೂಮಿ, ಮುಂಬೈ
✶ಪ್ರಸಿದ್ಧರು: ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನ ಶಿಲ್ಪಿ, ದಲಿತ ನಾಯಕ, ಸಮಾಜ ಸುಧಾರಕ
✶ಪ್ರಶಸ್ತಿ: ಭಾರತ ರತ್ನ (1990, ಮರಣೋತ್ತರವಾಗಿ)

✶ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ತತ್ವ: “ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಿ, ಸಂಘಟಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ, ಹೋರಾಟ ಮಾಡಿ.”
✶ಪರಿನಿರ್ವಾಣ ಎಂದರೆ: ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಜೀವನದಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ಹೊಂದಿ ಸಮಗ್ರ ಶಾಂತಿಗೆ ಸೇರುವುದು. ಬೌದ್ಧ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಇದು ಮಹತ್ತರ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯ ಸಂಕೇತ.

• ಸಂವಿಧಾನ ಕುರಿತು ನೆನಪಿನಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಂಶಗಳು (Constitution of India)
• ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ(Prime Minister of India)ಯನ್ನು ಯಾರು ನೇಮಿಸುತ್ತಾರೆ..? ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಏನು..?
• ಭಾರತೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲೇ 2ನೇ ಅತಿ ವೇಗದ ಅರ್ಧಶತಕ ಸಿಡಿಸಿದ ಹಾರ್ದಿಕ್ ಪಾಂಡ್ಯ (Hardik Pandya)
• ಮಲಯಾಳಂ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಖ್ಯಾತ ನಟ, ನಿರ್ದೇಶಕ ಶ್ರೀನಿವಾಸನ್ ನಿಧನ
• ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶಕ್ಕೆ ತೆರಳಲಿರುವ ಮೊದಲ ವೀಲ್‌ಚೇರ್ ಗಗನಯಾತ್ರಿಯಾಗಿ ಮೈಕೆಲಾ ಬೆಂಥೌಸ್ (Michaela Benthaus)